Çelik, sanayiciliğin ilerlemesinde yardımcı olan ticari bir değere sahip, insan hayatında vazgeçilmez olan bir alaşım metaldir. Çelik, demir elementi ve karbon birleşiminden elde edilen alaşımdır. Yapısında magnezyum, fosfor, kükürt, silisyum gibi farklı alaşım elementler kullanılabilir. Çelik kendi içinde farklı başlıklar altında sınıflandırabilir. Bu sınıflandırmalar çeliğin yapısında bulunan maddelere göre değişmektedir. Çeliğin üretiminde kullanılan farklı malzemeler, çeliğin özelliklerini genişletmektedir.
Çelik ürünü, hurda malzemelerden geri dönüştürülebilir. Bu geri dönüşüm işlemi iki şekilde uygulanmaktadır.
- Sıvı çelik üretildikten sonra döküm işlemi ile ingot şeklinde, - Devamlı döküm yöntemiyle kütük veya blum şeklinde hazırlanır.
Çeliğin Özellikleri Nelerdir?
Çelikler, üretiminde kullanılan elementler sayesinde geniş yelpazede özelliklere sahip olmaktadır. Bu özellikleri aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.
- Çeliğin kimyasal birleşimi kaynak işlemlerine uygundur. - Çelik, demirden daha sert ve hafif yapıdadır. - Isıl işlemler sayesinde elektrik, mekanik ve fiziksel özellikler elde edilebilir. - Farklı işlemlerde yüksek sıcaklığa dayanıklı ve sertliği arttırılabilen yapısı vardır. - Belirli sıcaklıkta dövme, presleme ve haddeleme yöntemleri ile istenilen şekilde elde edilebilir. - Çeliğin özelliğine göre soğuk işlem uygulanarak da şekillendirme yapılabilir. - Plastik ve metallerle kaplama işlemi yapılabilir. - Paslanmaz çelikler korozyona ve ısıya karşı dayanıklıdır. Bu nedenle geri dönüştürülebilir. Ayrıca üretimi ve temizliği kolaydır. - Karbon derecesi artan çeliğin akma ve çekme dayanıklılığı beraberinde artmaktadır. Ancak kaynak ve şekillenebilme ihtimali azalmaktadır. - Kızgın çeliğe bir anda su verildiğinde çeliğin kristal özelliği değişerek sertleşir. Bu işlem çeliğe su verme olarak isimlendirilir. - Yüksek karbon bulunan çelikler dökme demir olarak isimlendirilir. Az karbonlu ve demir cüruflu çeliklere ise dövme demir olarak isimlendirilir.
Çelikler Hangi Alanlarda Kullanılır?
Çelikler metalürji endüstrisinin en önemli metalleri arasında yer almaktadır. Çelikler yaygın ve geniş bir kullanım alanına sahiptir. Örneğin, demiryolları, trenler, motorlu araçlar, makineler, uçaklar, uzay araçları, askeri araçlar, zırhlı araçlar, çatı ve dış yapı sistemleri, gemiler, metal kesiciler, dingiller, motor pistonları, şaftlar, akslar, krank milleri, motor gövdeleri, kesici aletler, meteoroloji aletleri, iş aletleri, dinamolar, köprüler gibi birçok alanda kullanılan önemli malzemelerden biridir.
Kısacası, çelikler yaşamın birçok alanında kullanılan bir malzemedir. Sanayinin ilerlemesinde ekonomik ve teknolojik gelişmeler ile birçok sektörde tercih edilmektedir. Ticari bir değeri olan çeliklerin üretimlerinde birden fazla element kullanılarak özellikleri genişletilebilmektedir.
Yazımız ile ilgili daha detaylı bilgi almak için iletişim sayfamızdan bizlere ulaşabilirsiniz.