Bu yazımızda inşaat demiri nedir? ve çeşitleri nelerdir? konu başlığına değineceğiz. İnşaat demiri, inşaat alanlarında yapılan binalarda kayma ve çekme gerilmelerini karşılamak için beton içerisine şekillendirilerek konulan çeliğe denilmektedir.
İnşaat demirleri, inşaat yapılarında kullanılan en temel malzemelerden biridir. Uygulama esnasında demirin adeti, çapı, aralık şekilleri ve pas payları tekniklere uygun şekilde yapıldığına dikkat edilmelidir. Çünkü yapılan binaların sağlamlığını ve dayanıklılığını etkilemektedir. İnşaat demirleri 1420- 1470 derecelik ısılarda eritilen cevher ya da hurda demire bazı kimyasal maddeler eklenerek imal edilmektedir. İnşaat demirleri, 2 çeşit imal etme yöntemi bulunmaktadır.
1- Soğuk Haddelenme Yöntemi: Düşük sıcaklıklarda çekilme işlemi veya burkulma işlemi uygulanarak imal edilmektedir. Çoğunlukla soğutma işleminden sonra çelik dayanıklılığı artarken, deformasyon kapasitesi azalmaktadır.
2- Sıcak Haddelenmiş Çelik Yöntemi: Bu tarz çelik üretiminde büyük tesis ve yatırımlar gerekmektedir. Ayrıca üretimi yapılan çeliğin yapısında karbon, nikel, silisyum, magnezyum, krom ve vanadyum belirli oranlarda ayarlanarak elde edilmektedir.
İnşaat Demiri Çeşitleri Nelerdir?
1- Karbon Çelik Demiri: Bir diğer adı siyah çubuk olan inşaat demirinin en önemli özelliği çok yönlü kullanım alanı olmasıdır. Ancak neme ya da suya maruz kalan yapılarda kullanımı tercih edilmez.
2- Kaynaklı Tel İnşaat Demiri: Bu tip demirler çelik tel ve kaynaklı tel örgü oluşturmak amacı ile dik açılarda birbirine bağlanmaktadır. Telin geçtiği kısımlara elektrik kaynak yapılmaktadır. Bu tip demirler genellikle duvar, yol kaplama, kutu menfezler, beton kanalları, drenaj yapılarında ve zeminin sıkıştığı zemin döşeme işlemlerinde kullanılmaktadır.
3- Sac- Metal Demiri: Bu tarz demirler çelik sac dan üretimi yapılmaktadır. Üretimi yapılan demirler çelik parçalar halinde ısıtılarak levha hazırlamak için soğumaya bırakılır. Kullanım alanı olarak döşeme, çatı ve merdiven alanlarında tercih edilmektedir.
4- Epoksi Kaplı İnşaat Demiri: Bu tarz demirler kaplama malzemesi olarak kullanılır. epoksi kaplı demirler tuzlu sudan korozyona dayanıklılık gerektiren alanlarda kullanılmaktadır.
5- Avrupa İnşaat Demiri: Bu tip inşaat demirleri daha uygun maliyetli olup, deprem, kasırga vb. gibi doğal olayların olabileceği alanlarda tercih edilmemektedir.
6- Paslanmaz Çelik Demir: Bu tip demirler, galvaniz dirençli olup korozyon eğilimi olan alanlarda kullanılmaktadır. Karbon çelik demirleri için iyi birer alternatif olmaktadır.
7- Galvaniz Demir: Galvaniz demirleri, genellikle aşındırıcı alanlar için tercih edilirken, diğer demirlere kıyasla koruma olanağı daha yüksektir. Maliyet açısında en pahalı demir çeşitlerindendir.
8- Genişletilmiş Metal/ Hasır İnşaat Demir: Bu tip demirler, çelik levhaların paralel hat olarak kesilmesi ile üretilir. Daha sonra şekil alması için genişletilme işlemi uygulanmaktadır. Genellikle sıva kalınlığına ihtiyaç duyulan alanlarda kullanılmaktadır. Bu alanlara örnek olarak tel örgü, kaldırım ve küçük beton yastıkları gösterilebilir.
9- Cam-Elyaf Takviyeli-Polimer İnşaat Demiri: Maliyeti yüksel olan inşaat demirleri çeşitlerinden birisidir. En önemli özelliği ise asla paslanmamasıdır.
10- Nervürlü Demir: Bu tip demirler direnci arttırmaktadır. Görünüş itibari ile üzerinde girinti ve çıkıntılar vardır. Bu da betonu sıkı tutmasına yaramaktadır. Nervürlü demirler karbon ve mangan elementlerini içermektedir. Ancak karbon oranının %25’i aşmadığına dikkat edilmelidir. Çünkü %25’i aştığı durumlarda kırılma oranı artmaktadır.
Nervürlü Demirlerinin katlanabilme ve kaynaklanabilme özellikleri sayesinde, otoyol, gökdelen, metro, baraj, iş merkezi, gemi gövde yapımında ve binaların yapımında tercih edilmektedir. Bu demirler genellikle 12 m boyutunda üretilmektedir.
Kısacası inşaat demirlerinin birçok çeşitleri bulunmaktadır. Ancak nervürlü inşaat demiri içlerinden en sağlam ve kullanım alanı geniş olan demir çeşitlerinden bir tanesidir. Nervürlü demirler, betonu emerek kaymasını önlemektedir. Olumsuz özelliklerinden bir tanesi betonun yıkılmasına izin vermediği için parçalanmasına sebebiyet verebilmektedir. Düz demirler de ise zamandan tasarruf sağlanır. Aynı zamanda elastik bir yapıları vardır. Unutmamak gerekir ki nervürlü demirler deprem gibi önemli doğa olaylarında kolon ve kiriş yapılarını daha dayanıklı olmasını sağlamaktadır. Yazımız ile ilgili daha detaylı bilgi almak için bizlere ulaşabilirsiniz.